დოქსოტილის გვერდითი მოვლენებია: ძვლის ტვინის/ჰემატოლოგიური ტოქსიკურობა. დოზა-დამოკიდებული, შექცევადი ლეიკოპენია ან/და გრანულოციტოპენია (ნეიტროპენია) არის დოქსორუბიცინის ძვლის ტვინის/ჰემატოლოგიური ტოქსიკურობის პრედომინანტურ გამოხატულება და წარმოადგენს პრეპარატის მწვავე დოზა-ლიმიტირებულ ტოქსიკურობას. ყველაზე ხშირად გამოყენებული 3-4 კვირიანი შეყვანის გრაფიკის განმავლობაში, ლეიკოციტების/გრანულოციტების დაცემა როგორც წესი მიიღწევა წამლის შეყვანიდან მე-10-14 დღეს. პაციენტებში ნორმალური ძვლის ტვინის რეგენარციის უნარით, სისხლის თეთრი უჯრედების რაოდენობა, როგორც წესი, აღდგება მესამე კვირის ბოლოს. თუ გამოვლინდა მწვავე მიელოსუპრესია, შეიძლება ძვლის ტვინის დახმარება (მაგალითად, პერიფერიული სისხლის არადიფერენცირებული უჯრედები ან ზრდის ფაქტორები). ასევე შეიძლება გამოვლინდეს თრომბოციტოპენია და ანემია. დოქსორუბიცინის ძვლის ტვინის/ჰემატოლოგიური ტოქსიკურობის კლინიკური შედეგები შეიძლება მოიცავდეს ცხელებას, ინფექციებს, სეფსის/სეპტიცემიას, სეპტიურ შოკს, ჰემორაგიას, ქსოვილის ჰიპოქსიას ან სიკვდილს. თუ გამოვლინდა ფებრილური ნეიტროპენია საჭიროა ინტრავენური ანტიბიოტიკების დანიშვნა. მეორადი მწვავე მიელოგენური ლეიკემიის გამოვლენა პრე-ლეიკემიური ფაზით ან მის გარეშე, იშვიათად აღინიშნა პაციენტებში რომლებსაც ერთდროულად მკურნალობდნენ დოქსორუბუცინით დნმ დამაზიანებელ ანტინეოპლასტიკურ ნივთიერებებთან ერთად. ამ ლეიკემიებს შეიძლება ჰქონდეთ მოკლე ლატენტური პერიოდი (1-3 წელი), კარდიალური ტოქსიკურობა: ანტრაციკლინით გამოწვეული კარდიალური ტოქსიკურობა შეიძლება გამოიხატოს ნაადრევი (მწვავე) ან დაყოვნებული შემთხვევებით. დოქსორუბიცინის ნაადრევი კარდიალური ტოქსიკურობა უმთავრესად მოიცავს სინუსურ ტაქიკარდიას/ან ეკგ ანომალიებს, მაგალითად არასპეციფიკური შთ-თ ტალღის ცვლილება, თუმცა აღინიშნა ასევე ტაქიარითმია, როგორიც არის ნაადრევი პარკუჭოვანი შეკუმშვები, პარკუჭოვანი ტაქიკარდია, ბრადიკარდია ისევე როგორც ატრიოვენტრიკულური და ატრიოვენტრიკულური კონის ბლოკადა. მალიგნანტური კარდიალური დისარითმიის გარდა ეს ეფექტები არ მიუთითებს დაყოვნებული კარდიოტოქსიკურობის შემდგომ განვითარებაზე, იშვიათად აქვთ კლინიკური მნიშვნელობა და უმთავრესად არ განიხილება როგორც დოქსორუბიცინის მკურნალობის გვერდითი ეფექტის ჩვენებად. დაყოვნებული კარდიალური ტოქსიკურობა წარმოდგენილია სახასიათო კარდიომიოპათიით, რომელიც კლინიკურად გამოხატულია ვენტრიკულური დისფუნქციის/გულის შეგუბებითი უკმარისობის სიმპტომებით/ნიშნებით როგორიც არის ქოშინი, ფილტვის შეშუპება, ორთოსტატიული შეშუპება (მაგალითად, კოჭთან), ჰეპატომეგალია, ასციტი, ფილტვის ეფუზია, გალოპის რითმი. ეს ტოქსიკურობა სავარაუდოდ დამოკიდებულია დოქსორუბიცინის კუმულაციურ დოზაზე და წარმოადგენს პრეპარატის კუმულაციურ დოზა-მამილიტირებელ ტოქსიკურობას. გარკვეული რაოდენობის კვლევების მიხედვით გულის შეგუბებითი უკმარისობის რისკი მკვეთრად იზრდება კარდიალური რისკ – ფაქტორების არ არსებობისას მას შემდეგ, რაც მიიღწევა 550 მგ/მ2 კუმულაციური დოზა თუ კარდიალური ტოქსიკურობის დამატებითი რისკ-ფაქტორი არის წარმოდგენილი (აქტიური ან დომინანტური კარდიოვასკულარული დაავადება, მანამდე გადატანილი მედიასტინური რადიოთერაპია, სხვა კარდიოტოქსიკური პრეპარატების მანამდე არსებული ან თანმხლები გამოყენება) კარდიალური ტოქსიკურობა შეიძლება გამოვლინდეს უდაბლეს კუმულაციურ დოზებზეც. დაყოვნებული კარდიოტოქსიკურობა უმთავრესად ვითარდება დოქსორუბიცინით მკურნალობის დროს და დაახლოებით 2-3 თვის შემდეგ მკურნალობის დასრულებიდან, თუმცა ასევე აღინიშნა მოგვიანებითი (მკურნალობის შეწყვეტიდან რამდენიმე თვიდან წლებამდე) მოვლენები. გულის სერიოზული დარღვევები შეიძლება თავიდან იქნას აცილებული მკურნალობის განმავლობაში რეგულარული მონიტორინგით. ასევე აღინიშნა ქვემწვავე მდგომარეობები, როგორიც არის პერიკარდიტი ან მიოკარდიტი. Gგასტროინტესტინური ტოქსიკური მუკოზიტი (უმთავრესად სტომატიტი, ნაკლებად ხშირად ეზოფაგიტი) შეიძლება გამოვლინდეს პაციენტებში, რომლებსაც უვითარდებათ დოქსორუბიცინით მკურნალობა. მუკოზიტის კლინიკური მანიფესტაცია მოიცავს ტკივილს და წვის შეგრძნებას, ერითემას, ეროზიებს წყლულებს, სისხლდენას და ინფექციებს. სტომატიტი როგორც წესი ჩნდება მაშინვე წამლის შეყვანის შემდეგ და თუ მწვავეა, შეიძლება რამდენიმე დღეში გადავიდეს ლორწოვანის დაწყლულებაში, თუმცაღა პაციენტების უმრავლესობას ეს გვერდითი ეფექტი ეხსნება მესამე კვირაზე. ასევე შეიძლება გამოვლინდეს გულისრევა, ღებინება, ხანდახან დიარეა და აბდომინალური ტკივილი. მწვავე ღებინებამ და დიარეამ შეიძლება გამოიწვიოს დეჰიდრატაცია. გულსირევის და ღებინების პრევენცია ან შემსუბუქება შესაძლებელია შესაბამისი ანტიემეტური თერაპიით. დოქსორუბიცინ-ციტარაბინის კომბინაცამ გამოიწვია მსხვილი ნაწლავის ლორწოვანი გარსის სისლხლმდენი წყლულები და ნეკროზი პაციენტებში მწვავე მიელოგენური ლეიკემიით., ხშირად ვლინდება კანის რეაქციები და მომატებული მფრძნობელობის რეაქციები, ალოპეცია მათ შორის წვერის გაზრდის შეწყვეტა. ეს გვერდითი მოვლენები: როგორც წესი შეუქცევადია და ყველა სახის თმის ხელახალი ზრდა თავს იჩენს თერაპიის შეწყვეტიდან 2-3 თვის შემდეგ. ასევე შიძლება გამოვლინდეს სისხლის მოწოლა, კანის და ფრჩხილის ჰიპერპიგმენტაცია და ირადირებული კანის მომატებული მგრძნობელობა (დასხივების მოხსნის რეაქცია), ურტიკარია და ანაფილაქსია აღინიშნა პაციენტებში დოქსორუბიცინით მკურნალობის დროს. ამ რეაქციების ნიშნები და სიმპტომები შეიძლება ვარირებდეს კანის გამონაყარიდან და ქავილიდან ცხელებამდე, ციებამდე და შოკამდე. ასევე აღინიშნა ‘ხელის და ფეხის სინდრომი” (პალმარ-პლანტარული ერითროდიზესთეზია ან აკრალური არითემა). ზეგავლენა ინექციის ადგილზე: ერითემატოზული აჭრელება ინფუზირებული ვენის გასწვრივ არ არის ხშირი და შეიძლება წინ უძღოდეს ადგილობრივ ფლებიტებს და თრომბოფლებიტებს, ფლებიტების/თრომბოფლებიტების რისკის მინიმიზება შეიძლება შეყვანის პროცედურზე დაკვირვებით. შეიძლება გამოვლინდეს ფლებოსკლეროზი განსაკუთრებით მაშინ დოქსორუბიცინი განმეორებადად შეყავთ წვრილ ვენაში. პერივენური პრეპარატის ექსტრავაზაციის დროს ვლინდება ადგილობრივი ტკივილი, მწვავე ცელულიტი და ქსოვილის ნეკროზი. სხვა გვერდითი ეფექტები:სხვა გვერდითი მოვლენები მოიცავს: უძლურება/გადაღლა, ოკულარულ ტოქსიკურობას (კონიუნქტივიტი, ცრემლდენა) და ჰიპერურიკემია, რომელიც შეიძლება გამოვლინდეს პურინის ექსტენსიური კატაბოლიზმის შედეგის სახით რომრლიც თან ახლავს მაღალი ქიმიუირ მგრძნობელობის ახალწარმონაქმნების პრეპარტებით გამოწვეულ უჯრედების სწრაფ სიკვდილს (სიმსივნის დაშლის სინდრომი). ჰიდრატაცია, შარდის გატუტოვნება და ალოპურინოლის შეყვანა დაეხმარება ჰიპერურიკემიის გვერდითი ეფექტების პრევენციას ან მინიმიზაციას. ასევე შეიძლება გამოვლინდეს ამენორეა და დოქსორუბიცინითმკურნალობამ შეიძლება გამოიწვიოს აზოოსპერმია სპერმაში. დოქსორუბიცინის შეყვანამ ინტრავეზიკალური გზით შეიძლება გამოიწვიოს ქიმიური ცისტიტი და შარდის ბუშტის შეკუმშვა.
გაფრთხილება!
გაეცანით საიტებს: 1. ნეტკლინიკა
თანხლება სოციალურ ქსელებში: 1. ექიმთა კლუბი 2. ექიმთა და ფარმაცევტთა კონსულტაციები